Αποκατάσταση ορθοδοντικών ανωμαλιών
Σκοπός της ορθοδοντικής θεραπείας είναι να αποκαταστήσει τις διαταραχές της σύγκλεισης και να αποδώσει στο στόμα αφενός τη μέγιστη λειτουργικότητά του κι αφετέρου την ιδανική αισθητική εκδοχή του. Με τον όρο σύγκλειση εννοούμε τον τρόπο που «συναρμόζουν» τα πάνω με τα κάτω δόντια μας, όταν το στόμα μας είναι κλειστό. Μια ιδανική σύγκλειση μας επιτρέπει να έχουμε σωστότερες αναλογίες προσώπου, πιο υγιή δόντια, καλύτερη μάσηση, καλύτερη άρθρωση, καλύτερη υγεία.
Τα δόντια μας μπορούν να μετακινηθούν με τη βοήθεια της Ορθοδοντικής σε κάθε ηλικία. Μοναδική, βέβαια, προϋπόθεση είναι οι περιοδοντικοί-στηρικτικοί ιστοί των δοντιών να χαίρουν άκρας υγείας. Άρα, ορθοδοντική θεραπεία μπορούν να κάνουν μικροί και μεγάλοι με επιτυχή αποτελέσματα!
Η ορθοδοντική ανηλίκων χωρίζεται στην:
1) Προληπτική ορθοδοντική, που ασκείται κατασταλτικά είτε για να προλάβει την εκδήλωση μελλοντικής ορθοδοντικής ανωμαλίας στο μόνιμα δόντια είτε για να μειώσει την έκταση, την ένταση και το χρόνο αποκατάστασης του αναπόφευκτου ορθοδοντικού προβλήματος του μόνιμου οδοντικού φραγμού.
Εφαρμόζεται συνήθως από την ηλικία των 6 έως 12 ετών, ηλικία που στη πλειοψηφία των παιδιών έχει ολοκληρωθεί ο μόνιμος οδοντικός φραγμός. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις θηλασμού του δακτύλου ή πιπίλας πέραν του 4ου έτους (με αποτέλεσμα τη δημιουργία χασμοδοντίας), σε περιπτώσεις πρόωρης απώλειας και τερηδονισμών νεογιλών δοντιών (όπου παρατηρείται απώλεια χώρου για την ορθή ανατολή των αντίστοιχων μονίμων) κ.ά. Η απώλεια χώρου έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία συνωστισμών και ίσως να αποτελεί ένδειξη για εξαγωγές μονίμων δοντιών. Τέλος, η προληπτική ορθοδοντική ενδείκνυται σε σταυροειδείς συγκλείσεις (όπου τα πάνω δόντια δεν “αγκαλιάζουν” τα κάτω αλλά συμβαίνει το αντίστροφο), οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν μέχρι και την ομαλή αύξηση των οστών των γνάθων.
Η προληπτική ορθοδοντική πραγματοποιείται με κινητά ή ακίνητα ορθοδοντικά μηχανήματα, με εκλεκτικό τροχισμό, με ασκήσεις, με κατασταλτικές εξαγωγές κ.ά., ανάλογα με το σχέδιο θεραπείας, το οποίο επιλέγεται κατόπιν κλινικής και ακτινογραφικής αξιολόγησης του περιστατικού.
Τα πλεονεκτήματα της προληπτικής ορθοδοντικής είναι ότι μας απαλλάσσει από την εγκατάσταση προβλημάτων σύγκλεισης, τα οποία προκειμένου να αποκατασταθούν σε μεγαλύτερη ηλικία απαιτούν πολυπλοκότερη αντιμετώπιση, πιθανές εξαγωγές μονίμων δοντιών, περισσότερο χρόνο, σε ηλικίες που η ύπαρξη ορθοδοντικών μηχανισμών είναι περισσότερο ενοχλητική.
2) Ορθοδοντική αποκατάστασης της εκδηλωμένης ορθοδοντικής ανωμαλίας (επανορθωτική ορθοδοντική), κατά την οποία τοποθετούνται συνδυασμοί κατάλληλων ορθοδοντικών μηχανισμών σύμφωνα με το εκάστοτε σχέδιο θεραπείας, ώστε ο ολοκληρωμένος μόνιμος φραγμός (συνήθως στην ηλικία των 11-13 χρόνων) να αποκτήσει την ιδανική διάταξη των οδοντικών τόξων.
Α) Κινητοί ορθοδοντικοί μηχανισμοί
Οι κινητοί μηχανισμοί διακρίνονται σε εξωστοματικούς (headgear, face mask-Delaire, παλαιότερα οι επιγναθίδες) και σε ενδοστοματικούς (υπερώιες πλάκες, λειτουργικά μηχανήματα, διαφανείς νάρθηκες…). Φοριούνται ανάλογα με τις ενδείξεις είτε όλο το 24/ωρο είτε κάποιες ώρες του 24/ωρου. Αφαιρούνται για να καθαριστούν και να τηρήσει ο ασθενής τη στοματική του υγιεινή.
Β) Ακίνητοι ορθοδοντικοί μηχανισμοί
Οι ακίνητοι μηχανισμοί είναι τα αγκύλια (brackets ή κοινώς “σιδεράκια”). Τα αγκύλια αυτά είναι υποδοχές (μεταλλικές, πορσελάνινες ή πολυκαρβοξυλικές) τις οποίες ο ορθοδοντικός κολλάει με σύνθετη ρητίνη στην επιφάνεια των δοντιών. Στη συνέχεια, εφαρμόζει μεταλλικά διαδοχικά τόξα επάνω στα αγκύλια, για να επιτύχει τις επιθυμητές μετακινήσεις. Η πρόσδεση των συρμάτινων τόξων στα αγκύλια γίνεται με μεταλλικές ή πλαστικές (ως επί το πλείστον), διαφανείς ή πολύχρωμες (40 αποχρώσεις) προσδέσεις.
Οι ακίνητοι μηχανισμοί αυτοί μπορεί να είναι είτε προστομιακοί και να φαίνονται, είτε γλωσσικοί -στην εσωτερική επιφάνεια των δοντιών- και να μην φαίνονται. Υπάρχουν, επίσης, και οι ακίνητοι μηχανισμοί στην εσωτερική επιφάνεια των δοντιών για διατήρηση χώρου, όπως τα γλωσσικά και υπερώια τόξα (Nance Gusgarian), μηχανήματα ταχείας διεύρυνσης της υπερώας, καθώς επίσης και γλωσσικοί και υπερώιοι μηχανισμοί, οι οποίοι χρησιμοποιούνται κατά περίοδο της συγκράτησης του ορθοδοντικού αποτελέσματος .
Η ορθοδοντική ενηλίκων αφορά περιπτώσεις που:
Στην ορθοδοντική ενηλίκων -για λόγους βελτιωμένης αισθητικής κατά τη διάρκεια της θεραπείας- έχουμε στη διάθεσή μας όλες τις μεθόδους των κλασικών κινητών και ακινήτων ορθοδοντικών μηχανισμών, αλλά και μηχανισμούς οι οποίοι είναι από πολύ διακριτικοί έως αόρατοι! Μεταλλικά, διαφανή σιδεράκια αλλά και διαφανείς νάρθηκες είναι μερικά μόνο από τα μέσα που χρησιμοποιούμε για ένα τέλειο χαμόγελο!
Δεν υπάρχει κάποιος που να μη γνωρίζει τα σιδεράκια και τα οφέλη τους στην ορθοδοντική. Τα ίσια δόντια δε μας χαρίζουν μόνο ένα όμορφο χαμόγελο. Συμβάλλουν στη στοματική υγεία, βελτιώνουν την ψυχολογία ενός ανθρώπου και ενισχύουν και την αυτοπεποίθησή του.
Τις περισσότερες φορές, σιδεράκια εφαρμόζονται κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως και ενήλικες δεν έχει χρειαστεί να βελτιώσουν και να ευθυγραμμίσουν την οδοντοστοιχία τους. Παρά το εντυπωσιακό αποτέλεσμα που φέρουν, πολλοί είναι αυτοί που αποφεύγουν τη λύση τους, γιατί πιστεύουν πως θα δημιουργήσουν πρόβλημα στην εμφάνισή τους, αφού θα τα φορούν μάλιστα και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πλέον υπάρχουν αρκετές επιλογές, έτσι ώστε ο κάθε ασθενής να βρίσκει την ιδανική λύση που να καλύπτει απόλυτα τόσο τις ιατρικές του ανάγκες, όσο και τις αισθητικές προτιμήσεις του.
Σκοπός της ορθοδοντικής θεραπείας είναι να βοηθήσει τον κάθε άνθρωπο να αξιοποιήσει στο έπακρο τα δόντια του. Το αποτέλεσμα δεν έχει σχέση μόνο με την εμφάνιση του ατόμου, αλλά και με την υγεία του. Στα οφέλη της ορθοδοντικής θεραπείας εκτός από την απόκτηση ενός όμορφου και εντυπωσιακού χαμόγελου μέσω του ισιώματος των δοντιών είναι και η διευκόλυνση στη φροντίδα και τον καθαρισμό των δοντιών και των ούλων, όπως και η βελτίωση του δαγκώματος, κάνοντας την κατανάλωση τροφής πιο εύκολη.
Η θεραπεία για να ισώσουν τα στραβά, συνωστισμένα ή προεξέχοντα δόντια περιλαμβάνει σχεδόν πάντα τα σιδεράκια. Με τη βοήθειά τους, ο οδοντίατρος μπορεί να κλείσει τα κενά μεταξύ των δοντιών και να διορθώσει το σχήμα τους, έτσι ώστε τα πάνω και τα κάτω δόντια να συναντώνται όταν το στόμα είναι κλειστό. Η θεραπεία συνήθως διαρκεί από 12 μήνες έως 2μισι χρόνια και απαιτούνται επισκέψεις στον οδοντίατρο κάθε 4 έως 10 εβδομάδες.
Όσον αφορά τα σιδεράκια, υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τύποι. Ο καθένας από αυτούς έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ο οδοντίατρος μπορεί να κατευθύνει τον ασθενή, έτσι ώστε να επιλέξει τη λύση που ταιριάζει περισσότερο στις ανάγκες του αλλά και στις συνήθειες και τον τρόπο ζωής του.
Τα παραδοσιακά σιδεράκια αποτελούνται από στηρίγματα και σύρματα, συνήθως κατασκευασμένα από μέταλλο, τα οποία συνδέονται με τα δόντια και βοηθούν στη μετακίνηση της θέσης των δοντιών. Πρόκειται για τη λιγότερη δαπανηρή επιλογή, αλλά και απολύτως αποτελεσματική, γι’ αυτό το λόγο χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα.
Βέβαια, αν και προσφέρουν εντυπωσιακά αποτελέσματα, μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα αυτοπεποίθησης σε αρκετούς ανθρώπους. Σε περιπτώσεις παιδιών πολλές φορές προτείνονται χρωματιστά μεταλλικά σιδεράκια, έτσι ώστε τα σιδεράκια, αν και εμφανή, να μοιάζουν πιο εντυπωσιακά και ευχάριστα στα παιδιά.
Τα κεραμικά σιδεράκια μοιάζουν πολύ με τα παραδοσιακά μεταλλικά σιδεράκια σε μέγεθος και σχήμα, αλλά είναι κατασκευασμένα από κεραμικό υλικό, το οποίο θυμίζει αρκετά με το φυσικό χρώμα των δοντιών. Με αυτό τον τρόπο τα σιδεράκια είναι λιγότερο έντονα.
Αυτά τα σιδεράκια είναι εξίσου αποτελεσματικά σε σχέση με τα παραδοσιακά μεταλλικά σιδεράκια και ταυτόχρονα είναι και πιο διακριτικά λόγω του χρώματός τους, γεγονός που τα καθιστά μια πιο δελεαστική εναλλακτική για ορισμένα άτομα. Ωστόσο, είναι συνήθως πιο ακριβά από τα παραδοσιακά σιδεράκια και μπορεί να λερωθούν, εάν δεν φροντίζονται σωστά.
Τα εσωτερικά σιδεράκια μοιάζουν με τα παραδοσιακά σιδεράκια στο γεγονός ότι είναι κατασκευασμένα από μέταλλο. Η βασική διαφορά τους όμως είναι ότι αυτά είναι στερεωμένα στο εσωτερικό των δοντιών, έτσι ώστε να μην είναι εύκολα ορατά.
Αυτός ο τύπος έχει το προφανές πλεονέκτημα ότι δεν είναι ορατός σε άλλους ανθρώπους, επειδή σε αυτή την περίπτωση τα σιδεράκια είναι κρυμμένα πίσω από τα δόντια. Ωστόσο, τα εσωτερικά σιδεράκια είναι λιγότερο αποτελεσματικά από τα παραδοσιακά σιδεράκια και συχνά χρειάζονται περισσότερο χρόνο, έτσι ώστε να επιτευχθεί η επιθυμητή ευθυγράμμιση των δοντιών. Μπορεί επίσης να είναι άβολα για τον ασθενή, καθώς έρχονται σε άμεση επαφή με τη γλώσσα. Επίσης, ο καθαρισμός τους είναι αρκετά πιο δύσκολος σε σχέση με τις υπόλοιπες επιλογές.
Με τους όρους «διαφανείς νάρθηκες» ή «αόρατοι νάρθηκες» αναφερόμαστε στην πιο ξεχωριστή και σύγχρονη επιλογή. Αυτά τα «σιδεράκια» δεν περιλαμβάνουν στηρίγματα και σύρματα. Έχουν μια τελείως διαφορετική φιλοσοφία και σκοπός τους είναι να ισιώσουν τα στραβά ή στρυμωγμένα δόντια με τη βοήθεια διάφανων πλαστικών ναρθήκων (θερμοπλαστική πολυουρεθάνη πολλαπλών επιστρώσεων). Αυτοί οι διαφανείς νάρθηκες είναι απολύτως εξατομικευμένοι και δημιουργούνται με βάση την οδοντοστοιχία του κάθε ασθενούς.
Πρόκειται για μια ιδανική λύση, ειδικά για ανθρώπους που θέλουν να διορθώσουν τα δόντια τους και δε θέλουν να φαίνεται ότι έχουν σιδεράκια. Επίσης, επειδή βγαίνουν, ο ασθενής μπορεί να φάει ευκολότερα, να πλύνει καλύτερα τα δόντια του κλπ. Βέβαια, θα πρέπει να αναφερθεί πως αυτή η ορθοδοντική θεραπεία είναι σημαντικά πιο ακριβή σε σχέση με τις υπόλοιπες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για τη διόρθωση δευτερευόντων έως μέτριων οδοντικών προβλημάτων.
Βασική προϋπόθεση για να τοποθετήσει ο οδοντίατρος σιδεράκια οποιασδήποτε μορφής είναι ο ασθενής να έχει υγιή δόντια και ούλα. Γι’ αυτό στην περίπτωση που υπάρχει κάποιο πρόβλημα (ουλίτιδα, τερηδόνα κλπ.), θα πρέπει πρώτα να λυθεί αυτό και μετά να προχωρήσει με την ορθοδοντική θεραπεία.
Οι ειδικοί αόρατοι νάρθηκες είναι κατασκευασμένοι με βάση τα δόντια του κάθε ασθενούς. Επομένως, ένα από τα πρώτα βήματα είναι να ληφθεί το εκμαγείο της οδοντοστοιχίας του ασθενούς και στη συνέχεια να δημιουργηθούν οι διαφανείς νάρθηκες. Τα «αόρατα σιδεράκια» αφαιρούνται εύκολα και αντικαθίστανται με τα επόμενα της σειράς κάθε δύο εβδομάδες καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου θεραπείας (η οδοντοστοιχία του ασθενούς αλλάζει και βελτιώνεται, γι’ αυτό και χρειάζονται νέοι διαμορφωμένοι νάρθηκες).
Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται μεταξύ 18 και 30 διαφορετικών σειρών για να επιτύχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι νάρθηκες πρέπει να χρησιμοποιούνται 20-22 ώρες το εικοσιτετράωρο. Οι νάρθηκες μπορεί να τοποθετηθούν στην άνω και κάτω γνάθο ή και σε μία μόνο από τις δύο, ανάλογα με την περίπτωση.
Όπως κάθε μέθοδος, έτσι και τα διάφανα σιδεράκια έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Πιο συγκεκριμένα:
Πλεονεκτήματα
Μειονεκτήματα
Τα διάφανα σιδεράκια μπορούν να εφαρμοστούν και σε παιδιά. Υπάρχουν πολλοί λόγοι κάποιος γονιός να επιλέξει τα διάφανα σιδεράκια για το παιδί του, σε συνεννόηση πάντα με τον οδοντίατρό του. Στα οφέλη τους περιλαμβάνονται κυρίως το γεγονός ότι αποτελούν μια πιο ευχάριστη εμπειρία για τα παιδιά και ότι μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη για την ανατολή των νέων δοντιών τους.
Το κόστος της ορθοδοντικής θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η σοβαρότητα του περιστατικού, η εκτιμώμενη διάρκεια της θεραπείας, όπως και τυχόν προβλήματα που μπορεί να προκύψουν σίγουρα παίζουν σημαντικό ρόλο. Επίσης, όπως έχει ήδη αναφερθεί, ο τύπος που θα επιλεχτεί μπορεί να φέρει μεγάλες αλλαγές στη τιμή. Ο οδοντίατρός σας θα σας κατευθύνει προς την ιδανική λύση ανάλογα με τις ανάγκες, τις επιθυμίες και την ιδιαιτερότητα της περίπτωσής σας.
