Περιλαμβάνει τη Χειρουργική Παθολογία και τη Χειρουργική της Στοματικής κοιλότητας, τη μελέτη δηλαδή των εγχειρητικών τεχνικών και της παθολογίας των νοσημάτων που η αντιμετώπισή τους πραγματοποιείται με χειρουργική επέμβαση εντός των ανατομικών ορίων της στοματικής κοιλότητας. Η πιο ευρέως διαδεδομένη επέμβαση χειρουργικής του στόματος αποτελεί η εξαγωγή δοντιού.
H εξαγωγή δοντιού αποτελεί μία από τις πιο γνωστές οδοντιατρικές εργασίες. Είναι μια διαδικασία που μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όλες τις ηλικίες και να δώσει οριστική λύση όταν κρίνεται απαραίτητο.
H εξαγωγή δοντιού είναι η διαδικασία αφαίρεσης ολόκληρου του δοντιού ή ρίζας από το οστό της γνάθου. Οι λόγοι που μπορεί να μας οδηγήσουν σε αυτή την απόφαση είναι πολλοί αλλα μπορούν να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες:
Σε περίπτωση μόλυνσης και έκθεση σε κίνδυνο της στοματικής κοιλότητας.
Μόλυνση μπορεί να προκληθεί από τερηδόνα όπως και από έγκλειστα δόντια που έχουν ανατείλει μερικώς. Για να αποτραπεί η επέκταση της μόλυνσης στο οστό και στα διπλανά δόντια μερικές φορές η εξαγωγή αποτελεί τη μόνη λύση.
Σε περίπτωση που συνοδεύεται από άλλες εργασίες που κρίνεται απαραίτητη η απομάκρυνση του.
Ένα τέτοιο παράδειγμα μπορεί να είναι η τοποθέτηση γέφυρας, άνοιγμα χώρου στο στόμα κτλ.
Όποια και από τις δύο επιλογές είναι το αποτέλεσμα είναι να αποφευχθεί ο πόνος και η ζημιά. Πιο αναλυτικά οι υποθετικές περιπτώσεις μπορεί να είναι:
Η χειρουργική εξαγωγή δοντιού μπορεί να αφορά είτε τον φρονιμίτη, είτε οποιοδήποτε άλλο δόντι. Επίσης, είναι δυνατόν να γίνει σε ολόκληρο το δόντι ή μόνο στις ρίζες του.
Όταν η εξαγωγή ενός δοντιού ή μια ρίζας δεν είναι δυνατόν να συμβεί με συμβατικό τρόπο, τότε γίνεται χειρουργικά. Υπάρχουν περιπτώσεις, που δεν ξέρουμε από την αρχή ότι θα εξελιχθούν χειρουργικά.
Η επέμβαση είναι απλή και γίνεται με τοπική αναισθησία.
Ο φρονιμίτης, δηλαδή ο τρίτος τραπεζίτης, συχνά δεν έχει επαρκή χώρο για να ανατείλει πλήρως και να πάρει τη θέση του μέσα στον οδοντικό φραγμό. Ο ημιέγκλειστος φρονιμίτης δημιουργεί προβλήματα γιατί προκαλεί φλεγμονή στους ιστούς που τον περιβάλλουν (περιστεφανίτιδα), τερηδονισμό του γειτονικού δοντιού, συνεχή τραυματισμό της περιοχής της παρειάς (μάγουλο),μετατοπιση των υπόλοιπων δοντιών κλπ. Υπάρχουν ασθενείς που, με δική τους πρωτοβουλία, καταφεύγουν στη λήψη αντιβίωσης για την αντιμετώπιση των επώδυνων συμπτωμάτων που προκαλεί ένας ημιέγκλειστος φρονιμίτης. Η τακτική αυτή είναι λανθασμένη γιατί προσφέρει προσωρινή μόνο ανακούφιση σ’ ένα το πρόβλημα το οποίο, όμως, επανέρχεται.
Ο φρονιμίτης πρέπει να αφαιρεθεί με μια μικρή χειρουργική επέμβαση υπό τοπική αναισθησία, με συγκεκριμένη μεθοδολογία, που εξασφαλίζει τη γρήγορη απομάκρυνσή του και την προστασία των γειτονικών ανατομικών μορίων. Η σωστή εκπαίδευση και η εμπειρία του επεμβαίνοντος είναι το κλειδί για την ομαλή διεξαγωγή της επέμβασης και την καλή μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς.
Υπάρχουν περιστατικά στα οποία παρατηρείται η παραμονή ενός ή και περισσοτέρων δοντιών, συνήθως του κυνόδοντα, μέσα στη γνάθο (κάτω από τα ούλα). Αφορμή για να ανακαλύψει το πρόβλημα ο ασθενής είναι η παρατήρηση ότι το αντίστοιχο νεογιλό (παιδικό) δόντι έχει παραμείνει στο στόμα για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το συνηθισμένο. Ακτινογραφικά διαπιστώνεται ότι το αντίστοιχο μόνιμο δόντι είναι έγκλειστο και συνήθως με κακή φορά ανατολής. Σε αυτή την περίπτωση η χειρουργική συνεργάζεται με την ορθοδοντική και προσφέρει πολύ καλά αποτελέσματα.
Η χειρουργική αποκάλυψη γίνεται στο πρώτο ραντεβού και ο ορθοδοντικός συμμετέχει στην επέμβαση, ώστε να μπορέσει να τοποθετήσει το άγκιστρο (“σιδεράκι”) στο έγκλειστο δόντι, αλλά και να έχει σαφέστερη εικόνα για τη διαδρομή που θα πρέπει διανύσει ο έγκλειστος μέχρι να λάβει σωστή θέση στον οδοντικό φραγμό. Στη συνέχεια, ασκούνται ελκτικές δυνάμεις μέσω του ορθοδοντικού αγκίστρου και το έγκλειστο δόντι αναδύεται σιγά σιγά και καθοδηγείται με τους κατάλληλους ορθοδοντικούς χειρισμούς στην επιθυμητή θέση.
Οι κύστεις των γνάθων αποτελούν μια ακόμη συχνή παθολογική κατάσταση της στοματικής περιοχής. Οι κύστεις τις περισσότερες φορές είναι οδοντογενούς αιτιολογίας.
Σε κάθε περίπτωση, εκτός από την ασφαλή χειρουργική αφαίρεσή τους, είναι απολύτως απαραίτητη η διευκρίνιση και αντιμετώπιση της αιτίας που τις δημιούργησε (π.χ. ενδοδοντική θεραπεία ή εξαγωγή του υπευθύνου δοντιού). Εξίσου σημαντική όμως είναι και η αναπλήρωση του οστικού ελλείμματος που προκύπτει ως αποτέλεσμα της παθολογικής κατάστασης. Αυτό γίνεται με ειδικές αναγεννητικές τεχνικές που εξασφαλίζουν πως δε θα υπάρχει κίνδυνος αισθητικής ή λειτουργικής παραμόρφωσης, ώστε να δίνεται έτσι η δυνατότητα επιτυχούς αποκατάστασης (κλασσική προσθετική ή τοποθέτηση εμφυτευμάτων).
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι ο μεγαλύτερος αριθμός περιακρορριζικών οδοντογενών αλλοιώσεων ή κυστών εξαλείφονται και θεραπεύονται πλήρως μετά από σωστή ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση). Η χειρουργική ενδοδοντική αντιμετώπιση (όπως ακρορριζεκτομή) είναι η τελευταία θεραπευτική επιλογή που μπορεί κάποιες φορές να ακολουθήσει τη συμβατική ενδοδοντική θεραπεία, σε ικανά προς αποκατάσταση δόντια.
Καλοήθεις όγκοι μπορεί να εντοπίζονται είτε στους μαλακούς ιστούς είτε στα οστά των γνάθων. Η χειρουργική αφαίρεσή τους γίνεται μετά από λεπτομερή κλινικό και ακτινογραφικό έλεγχο, ώστε να αποκλείεται η περίπτωση κακοήθειας. Μετά από την αφαίρεσή τους, ακολουθεί πάντοτε ιστολογική διερεύνηση από εξειδικευμένο παθολογοανατομικό εργαστήριο με το οποίο συνεργαζόμαστε, για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.
Η πλαστική χειρουργική του στόματος αποσκοπεί είτε στη λειτουργική είτε στην αισθητική βελτίωση της εμφάνισης του στόματος εσωτερικά και εξωτερικά. Για το σκοπό αυτό, εφαρμόζονται διαδικασίες επανορθωτικής και αισθητικής πλαστικής χειρουργικής. Συχνά, η επανορθωτική και η αισθητική αποκατάσταση εφαρμόζονται συνδυαστικά.Αυτού του είδους οι επεμβάσεις αφορούν κυρίως στη διαμόρφωση των ούλων σε σχέση με τα δόντια, δηλαδή την περιοχή του περιοδοντίου. Το περιοδόντιο αποτελείται από τους μαλακούς ιστούς που περιβάλλουν το δόντι. Κατά συνέπεια, με τις επεμβάσεις αυτές πραγματοποιείται κατάλληλη διαμόρφωση των ούλων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε με αφαίρεση είτε με προσθήκη μαλακού ιστού στα σημεία που χρήζουν επέμβασης. Στόχος αυτής της διαμόρφωσης είναι η αποκατάσταση της λειτουργικότητας και τις αισθητικής εμφάνισης του στόματος.
